در اين ميان، گروهي مي‌خواهند تحت عنوان احياي درياچه اروميه فاجعه ديگري رقم بزنند. آنها مي‌خواهند با ورود بذر گونه‌هاي گياهي مغاير با زيست‌بوم درياچه اروميه با توجيه ايجاد پوشش گياهي، همان فاجعه‌اي را تكرار كنند كه با ورود «سرخس آزولا» در انزلي اتفاق افتاد.
ورود گونه‌هاي گياهي مهاجم، تجربه تلخي است كه در نبود نظارت و عدم‌بازخواست مسببان آن خسارات جبران‌ناپذيري به محيط‌زيست كشور وارد كرده است. نمونه بارز آن نابودي تنوع زيستي در تالاب‌هاي شمال كشور به‌ويژه تالاب انزلي است كه به‌دليل ورود آزولا(از خانواده eAzollacea) به اين تالاب رقم خورد.
اين گياه آبزي اگرچه به‌منظور توليد علوفه براي دام و طيور و تهيه كود سبز در مزارع برنج استان گيلان در منطقه رها‌سازي شد، ولي با گذشت زماني اندك به يك معضل بزرگ و جدي براي اين اكوسيستم آبي كشور تبديل شد.اكنون اين احتمال وجود دارد كه با استفاده از گونه‌هاي وارداتي ساليكورنيا از بلژيك همان فاجعه در اروميه تكرار شود.
- خطر بروز انواع آفات و امراض
رئيس مركز جنگل‌هاي خارج از شمال سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري هم در اين‌باره به همشهري گفت: در انتخاب گونه‌هاي بومي و سازگار با زيست‌بوم اروميه بايد بسيار محتاطانه عمل كرد زيرا اگر گونه غيربومي و مغاير با زيست‌بوم اروميه وارد كنيم قطعا آسيب جدي به اكوسيستم منطقه وارد مي‌كند و اين گونه خود مي‌تواند به معدن آفات و امراض تبديل شود كه در نهايت باعث نابودي گونه‌هاي بومي منطقه مي‌شود.
دكتر فريبرز غيبي با اشاره به اينكه يك گونه بومي مي‌تواند به يك گونه مهاجم تبديل شود، خاطرنشان كرد: در گذشته وقتي كهور پاكستاني (سمر) با هدف ايجاد فضاي سبز و توسعه جنگل وارد زيست‌بوم‌هاي ايران شد پس از چندي به‌دليل مهاجم بودن، كشت آن بسيار محدود شد و اكنون فقط در برخي مناطق براي تثبيت شن استفاده مي‌شود.
غيبي تأكيد كرد: هرگونه گياه غيربومي قبل از ورود به كشور بايد توسط مراكز تحقيقاتي ويژه سازمان جنگل‌ها و مراتع كشور مورد بررسي قرار بگيرد تا مشخص شود كه اين گونه گياهي آيا با زيست‌بوم منطقه مورد نظر سازگاري دارد؟
به گفته وي از گونه‌هاي غيربومي اغلب در كشاورزي استفاده مي‌شود و در بخش منابع طبيعي به هيچ عنوان استفاده از گونه‌هاي غيربومي توصيه نمي‌شود زيرا ساختار گياهي بومي را برهم مي‌زند.
- خسارات گونه‌هاي غيربومي جبران‌ناپذير است
معاون امور تالاب‌ها در دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط‌زيست در واكنش به استفاده از گونه‌هاي ناسازگار با زيست‌بوم اروميه، اين اقدام را بسيار خسارت‌بار عنوان مي‌كند و به همشهري مي‌گويد: به‌طور كلي نقل و انتقال گونه‌هاي غيربومي، آن اندازه خطرناك است كه كنوانسيون بين‌المللي منع نقل و انتقال گونه‌ها (سايتيس) با هدف جلوگيري از اقدامات مخربي از اين دست تشكيل شده است. آنطور كه دكتر مسعود باقرزاده كريمي مي‌گويد، نقل و انتقال گونه‌هاي گياهي و جانوري به لحاظ ژنتيك و آفات همراه، بايد تحت ضوابطي خاص بررسي شود. براي نمونه 20سال پيش جهاد سازندگي وقت با هدف بيابانزدايي در برخي مناطق از گونه آرتيپلكس استفاده كرد اما از آنجايي كه ريشه آرتيپلكس براي جوندگان بسيار خوش‌خوراك بود، جمعيت جوندگان در منطقه به اندازه‌اي شد كه ساير گونه‌هاي گياهي را به‌شدت تهديد مي‌كرد، در نتيجه براي مقابله با جوندگان از سم استفاده شد اما اين كار باعث تلف شدن عقاب‌ها شد و به چرخه محيط‌زيست آسيب زد. به گفته وي، استفاده از كهور پاكستاني در جنوب كشور هم تمام گونه‌هاي همزيست اين گونه را نابود كرد. براين اساس براي احياي پوشش گياهي در اروميه كه يك منطقه حساس زيستي است و تالاب‌ها و گونه‌هاي جانوري و گياهي با ارزشي دارد نبايد از گونه غيربومي استفاده كنيم.
نظر شما